Trong cuộc sống hiện đại, con người chúng ta cần bàn nhiều hơn về nhân cách, phẩm hạnh của những người làm quan chức trong xã hội, những người mà chỉ một quyết định của họ cũng tạo nên một sức ảnh hưởng nhất định đối với cuộc sống của cả triệu người dân. Quan chức có đạo, thì nhân dân được nhờ; quan mà vô đạo, thì cuộc sống của dân sẽ lầm than! Trong cuốn “Việt Điện U Linh tập”, đã giúp con người hiện tại chúng ta thêm hiểu hơn rằng, thế nào là đạo làm quan qua nhân cách làm quan của Lý Thường Kiệt!
Ông họ Lý, tên Thường Kiệt, người phường Thái Hòa bên hữu kinh Thăng Long; thân phụ tên là An Ngữ, làm quan đến Sùng Ban Lang Tướng. Ông nhiều mưu lược, có tài tướng soái, lúc nhỏ phong tư tuấn nhã, có nhiều tiếng khen, được sung làm chức Hoàng Môn Ký Hầu.
Đời Lý Thái Tông hằng thiên lên chức Nội Thị Tỉnh Đô Tri. Thánh Tông bái chức Hiệu Úy Thái Bảo.
Ông làm quan kính cẩn, hành động đều tuân theo lễ pháp, không một mảy may lầm lỗi, vua trao cho Tiết Việt, được đi kinh lý hai quận Thanh Hóa và Nghệ An, coi dân đến năm huyện, mọi lào ba nguồn, nếu có kẻ nghịch mệnh thì ủy cho quan Trấn trừng trị; duy có nước Chiêm Thành nhác bỏ chức cống, vua phải thân hành chinh phạt; Ông phụng lãnh Tiết Việt Đại Tướng, sung chức Tiền phong, bắt được vua Chiêm Thành là Chế Củ, luận được thăng chức Phụ Quốc Thái Úy kiêm lãnh chức Chư Trấn Tiết Độ Đồng Trung Thư Môn Hạ, Thượng Trụ Quốc Thiên Tử Nghĩa Đệ Quốc Phụ Quốc Đại Tướng Quân Khai Quốc Công.
Nhân Tông tức vị, thăng chức Phụ Quốc Thái Úy nhiệm Đại thần thời Anh Võ Chiêu Thắng. trước kia ông có nghe người nhà Tống muốn đem binh mã qua nhòm biên cảnh nước ta rồi gây chiến tranh, ông lập tức tâu vua rằng:
- “Đợi cho giặc đến mà đánh, bất nhược mình đánh trước đi cho chúng mất nhuệ khí thì hay hơn.”
Vua mới giao cho ông thống lãnh đại binh, đánh phá ba châu Ung, Khâm, Liêm và bốn trại của Tàu, bắt sống người cùng của cải vô số.
Niên hiệu Long Phù năm đầu, vua trao cho ông chức Nội Thị Phán Tỉnh Đô Ấp Nha Hành Điện Nôi Ngoại Đô Tri Sự. Mùa đông năm ấy, đi đánh giặc Diễn Châu là Lý Giác cũng phá tan được. Nhà Tống báo thù, hãm mấy châu Lục Lược. Ông ra sức đắp thành ở bến đò sông Như Nguyệt, đánh lấy nguồn Vũ Bình. Đem quân trở về, vua rất khen thưởng; đến lúc ông mất, vua truy tặng chức Nhập Nội Điện Đô Tri Hiệu Kiểm Thái Úy Bình Chương Quân Quốc Trọng Sự, tước Việt Quốc Công, cấp ăn lộc một vạn nóc nhà, cho em là Thường Hiếu kế phong tước Hầu.
Người dân nào ham chuộng ma quỷ, đồng bóng huyễn hoặc dân chúng thì bị ông trừng phạt sa thải để trừ khử ô phong, cho nên lúc bấy giờ có cái Dâm Từ nào thì đều biến ra làm hương hỏa của các vị Phúc thần cả; nhân dân chịu ơn sâu của ông rất nhiều, nên sau khi ông chết, tâu xin lập đền thờ để phụng sự ông; mỗi khi có việc cầu đảo thảy đều linh ứng.
Niên hiệu Trùng Hưng năm đầu, sắc phong Phụ Quốc Công, năm thứ tư gia phong thêm hai chữ Dũng Võ. Năm Hưng Long thứ hai mươi mốt, gia phong hai chữ Oai Thắng, đền thờ sum nghiêm, linh ứng càng rõ rệt vậy.
Lý Thường Kiệt là một nhân vật lịch sử vừa có tài, lại vừa có đức. Ông là tấm gương sáng đáng để người đời sau noi theo về đạo làm quan! Ông giữ trọn đạo nghĩa của một vị quan thanh liêm, trong sạch; làm mọi việc đều kính cẩn, thận trọng, không chút lầm lỗi. Bởi, quan làm sai thì dân chúng là người chịu thiệt phần hơn; sai lầm dù to, dù nhỏ cũng có thể khiến cả đất nước chịu tổn thất nghiêm trọng. Làm bất cứ việc gì cùng đều dựa trên lợi ích của dân tộc, của quốc gia, một lòng vì dân, vì nước, trung thành phò tá vua trị quốc.
(Trích “VIỆT ĐIỆN U LINH TẬP”)
